" Nigdy nie wiesz, od czego jesteś uzależniony, dopóki sobie tego nie odmówisz”.
Tak jak na przełomie XIX i XX wieku królowała na świecie „era nerwic”, tak na przełomie XX i XXI stulecia zapanowała „era uzależnień”. Siłą napędową uzależnień stało się tempo życia, ucieczka od nieakceptowanych stanów emocjonalnych, poszukiwanie szybkiej przyjemności i natychmiastowej gratyfikacji oraz trudność w kontrolowaniu impulsów. Od strony biologicznej, przyczyny zachowań związanych z uzależnieniami można dopatrywać się w nieprawidłowym funkcjonowaniu tzw. układu nagrody w mózgu.
Coraz więcej ludzkich zachowań przypomina zachowania, które w połowie ubiegłego stulecia E.M. Jellinek określił jako charakterystyczne dla alkoholizmu. Wzorując się na definicji Jellinka „alkoholizm przewlekły to każde używanie napojów alkoholowych, które powoduje szkodę dla osoby pijącej, społeczeństwa lub obojga” można przyjąć, że: uzależnienie to silna potrzeba wykonywania jakiejś czynności (lub zażywania jakiejś substancji), która powoduje szkodę dla danej osoby, społeczeństwa lub obojga. Zaobserwowano, że zachowania charakterystyczne dla uzależnień behawioralnych oraz ich konsekwencje, mają wiele cech wspólnych z zachowaniami spowodowanymi używaniem substancji psychoaktywnych. Podejrzewam, że wielu z nas mogłoby zidentyfikować u siebie jakieś uzależnienie, gdyby tylko zastosować się do propozycji zawartej w powiedzeniu: „nigdy nie wiesz, od czego jesteś uzależniony, dopóki sobie tego nie odmówisz”.
Również mechanizmy rządzące uzależnieniami są do siebie podobne, zarówno w przypadku uzależnienia od alkoholu czy od leków jak i tych mało znanych i z pozoru „niewinnych” uzależnień, jakimi są patologiczny hazard, pracoholizm, uzależnienie od zakupów, seksoholizm, żarłoczność (obżarstwo), czy też zataczające coraz większy krąg uzależnienie od komputera czy też od sieci (uzależnienie od internetu czyli siecioholizm).
Wprawdzie na początku lat 90. ubiegłego stulecia, w British Journal of Addiction podejmowano tematykę uzależnień „niechemicznych”, a Sheila Blume, w 1994 roku, zwracała uwagę na zastępowanie uzależnienia od alkoholu patologicznym hazardem, to jednak przez wiele kolejnych lat, przedmiotem zainteresowania zarówno badaczy jak i klinicystów, były głównie – uzależnienie od alkoholu, uzależnienie od leków i uzależnienie od narkotyków. Do patologicznego hazardu, a szczególnie do zachowań określanych dzisiaj jako pracoholizm, siecioholizm, kupnoholizm czy seksoholizm, nie przywiązywano przez wiele lat należytej wagi. Dopiero w ostatnich latach te „nowe” uzależnienia zainteresowały specjalistów do tego stopnia, że część z nich znajdzie się w kolejnych rewizjach zarówno ICD jak i DSM.
Niestety niewiele osób zdaje sobie sprawę z tego, że osoby uzależnione, bez względu na rodzaj uzależnienia, wbrew pozorom, są najczęściej bardzo nieszczęśliwe i samotne. Osoby te nie tylko nie wiedzą, ale także nie wierzą w to, że ich życie może się zmienić na lepsze. Bardzo często nie widząc szansy na poradzenie sobie z uzależnieniem myślą nawet o śmierci, która mogłaby „rozwiązać” ich problemy. Nie są w stanie wyobrazić sobie, że rozwój uzależnienia można zatrzymać i pomimo uzależnienia można być szczęśliwym, mieć przyjaciół i żyć godnie.
Uzależnienie internetowe
to nowy rodzaj nałogu polegający na ustawicznym spędzaniu czasu na kontaktach z komputerem, a zwłaszcza z siecią internetową, charakteryzujący się wewnętrznym przymusem “bycia w sieci” osoby uzależnionej. Objawy uzależnienia internetowego to: traktowanie komputera jako środka na łagodzenie stresu, odczuwanie irytacji w sytuacjach innych niż kontakt z komputerem, wydawanie coraz większej ilości pieniędzy na rachunki telefoniczne, podawanie nieprawdziwych danych na pytanie o czas spędzany przy komputerze.
Pracoholizm jest stanem uzależnienia od wykonywanej pracy, powodującym zaburzenie równowagi między istotnymi elementami życia codziennego. Pracoholikami są zwykle osoby pilne, perfekcyjne, ale i niepewne siebie, nieśmiałe, niedowartościowane, bojące się otoczenia. Często są to osoby ambitne, lubiące rywalizować i wygrywać, które wysoko stawiają sobie poprzeczkę, za wszelką cenę dążą do osiągnięcia sukcesu i prestiżu społecznego. Z drugiej zaś strony podchodzące niejednokrotnie z obawą do własnego talentu, spontaniczności, czy fantazji.
Uzależnienie seksualne (seksoholizm, erotomania, nimfomania) to proponowana przez niektórych psychiatrów szeroka jednostka chorobowa obejmująca wiele zachowań, takich jak częste oglądanie pornografii, kompulsywna masturbacja, natręctwa seksualne, częsta zdrada i angażowanie się w inne zachowania o podłożu seksualnym, które mają potencjalnie destrukcyjne skutki dla życia społecznego i emocjonalnego jednostki. Masturbacja to zachowanie seksualne polegające na dotykaniu organów płciowych (penisa, okolic pochwy) kończące się najczęściej orgazmem w celu wywołania przyjemności seksualnej. Zjawisko masturbacji odnosi się zasadniczo do ludzi, aczkolwiek występuje także u części zwierząt. Masturbacja odbywa się bez udziału partnera lub przy jego wyłącznie biernym udziale.
Hazard zabawa czy zagrożenie :
