Wiek XIX zaznaczył się również w dziedzinie przyrodoznawstwa – w Bolesławcu urodził się K.F. Appun - i projektowania ogrodów – do dziś na terenie miasta istnieją trzy założenia parkowe autorstwa wybitnego planisty krajobrazu E. Petzolda.

Karol Ferdynand Appun /1820 - 1872/

Jeden z najbardziej znanych naukowców i podróżników. Urodził się w rodzinie bolesławieckiego księgarza. Zafascynowany zoologią i botaniką, za radą Alexandra von Humboldta i wspierany przez króla Fryderyka Wilhelma IV wyjechał w 1849 roku do Wenezueli. Przez prawie 20 lat badał kraje Ameryki Południowej, obserwacje swe publikując w dwutomowym dziele „W tropikach” i w licznych artykułach, a jego zbiory naukowe dwukrotnie otrzymywały nagrodę na wystawach londyńskich.

Rynek nr 28 - obecnie księgarnia „Agora”

K.F. Appun urodził się w barokowej kamienicy, w której od początku XIX wieku mieściło się wydawnictwo Appunów. Budynek został zburzony w roku 1897. Pięć lat później na jego miejscu otwarto jeden z najbardziej eleganckich i najnowocześniejszych domów handlowych w mieście. Podziw wzbudzały zwłaszcza elewacje, będące przykładem modnej wówczas architektury sięgającej do form historycznych o przeważających, zmodernizowanych elementach neogotyckich i neorenesansowych. Pieczołowicie zrekonstruowana po II wojnie światowej mieści obecnie, zgodnie z dawną tradycją księgarnię ”Agora”.

Eduard Petzold /1815-1891/

Należał do najznakomitszych europejskich planistów krajobrazu. Pracował głównie w Turyngii i nad słynnymi ogrodami Bad Muskau, które stały się dziełem jego życia. Inny wielki architekt krajobrazu – Pückler, polecając Petzolda księciu Fryderykowi Niderlandzkiemu powiedział: „Moja obecność w Muskau nie jest już potrzebna, gdyż on jest moim alter ego i spodziewam się więcej po nim niż po sobie samym”. Petzold, uważany za współczesnych za genialnego artystę, miał urzeczywistnić marzenia księcia o stworzeniu największego i najpiękniejszego parku w Europie. Obok działalności w Muskau tworzył projekty dla innych miejscowości – m.im. zaprojektował 17 parków w Holandii i aż 55 na Śląsku. Znany był tez z prac o charakterze teoretycznym, w których prezentował swoje artystyczne umiejętności projektowania założeń parkowych i ogrodowych. W Bolesławcu E. Petzold zrealizował w latach 60 i 70-tych XIX wieku trzy ciekawe projekty założeń parkowych i ogrodowych. Znany był ze stosowania elipsoidalnie uformowanych dróg i kształtowania skrzyżowań z wyłączeniem kątów prostych, projektowania śmiałego okonturowania, akcentowania najpiękniejszych form syngieltonowych, podkreślania różnorodności tonów kolorystycznych. Był też mistrzem w kształtowaniu rozbudowanych dalekich osi i powiązań widokowych w otaczającym krajobrazie (m.in. na terenie Bolesławca wieża Jenny i dolina parkowa z widokiem na panoramę miasta przy folwarku Próg). Petzold preferował drzewa liściaste, operował szeroką gamą środków, odważnie zestawiając rozmaite formy koron i kontrasty barw listowia dążąc do osiągnięcia bogatych malarskich efektów. Był przykładem artysta dążącego do zespolenia tego, co ofiarowuje piękna natura i tego, co może uczynić sztuka, by stworzyć „żywy malarski pejzaż”.

Park przy Sądzie Rejonowym (26)

W dniu 3 października 1865 roku decyzją Rady Miasta przyznano kwotę w wysokości 550 talarów na realizację parku przy nowym budynku Gimnazjum, a przygotowanie projektu założenia powierzono Petzoldowi. Park o prostej kompozycji przestrzennej posiada drzewostan charakterystyczny dla parków II poł. XIX w. Rosną tu m.in. wiązy górskie, jesiony pensylwańskie, platan klonolistny, forma purpurowa buka pospolitego, dąb czerwony, lipa krymska, buk pospolity, grab pospolity, klony jawory i rzadki jesion wyniosły. Elementem rzeźbiarskim uzupełniającym kompozycję parku było umieszczone na postumencie marmurowe popiersie Martina Opitza dłuta wrocławskiego rzeźbiarza Michaelisa, wykonane w 1877 roku. Park jest uznawany za pierwszy przykład świadomego kształtowania zieleni przy budynkach użyteczności publicznej na terenie Niemiec.

Plac Wolności – dawny Plac Dworcowy (30)

Plac, który od północy zamykały budynki dworca kolejowego i poczty, a od wschodu kamienice przy ulicy Kaszubskiej, składał się z dwóch części. Pierwsza stanowiła założenie parkowe utworzone w 1854 roku, druga powstała według projektu Petzolda w 1872 roku - pośrodku dekoracyjnego układu niskiej zieleni stanął monument poświęcony żołnierzom poległym w wojnie francusko-pruskiej. Pomnik wykonany w tym samym roku, wg projektu Wilhelma Döricha, miał formę kolumny zwieńczonej rzeźbą orła przeniesionego z Bramy Górnej. Całość układu od strony ulic otoczona była alejami kasztanowcowymi i wsparta od strony wschodniej wysoką zielenią parku położonego pomiędzy dzisiejszymi ulicami Kaszubską i Mickiewicza. Park przy sądzie, zieleniec i park przy placu Dworcowym oraz planty otaczające mury miejskie w latach 20. XX w. zostały połączone w jeden zielony ciąg spacerowy.

Park przy ul. Kosiby (31)

Znajdująca się w parku między ul. Kosiby i Aleją Piastów wieża widokowa Jenny została wybudowana w 1873 r. dla upamiętnienia noszącej to imię małżonki Etienna Doussin, właściciela pobliskiego w folwarku „Próg”. Malownicza budowla w stylu neogotyckim dwa lata później została włączona w założenie parkowe, zaprojektowane przez Eduarda Petzolda. W parku dominował drzewostan rodzimego pochodzenia z niewielką ilością gatunków obcych jak kasztanowce, dęby czerwone i robinie akacjowe.

Park Strzelecki - obecnie przy ul. Parkowej (32)

Obecny wygląd parku jest wynikiem prac przeprowadzonych w kwietniu 1921 roku, które przekształciły dawny Plac Strzelecki i założenie parkowe nazywane Irrgarten. Teren zdobiły klasycystyczne budynki wzniesione na początku XIX wieku: loże Jana i Wilhelma pochodzące z 1797 i 1799 roku oraz powstały w latach 1827-29 dom Myśliwski /Dom Bractwa Kurkowego/. Z zespołu zachowała się jedynie loża Wilhelma.

Las Miejski przy ul. Jeleniogórskiej – Zeche (6)

Las Miejski, przez mieszkańców zwany Zeche /Kopalnia/, od lat 70-tych XIX wieku był stopniowo przekształcany przez malarza Scholza. W roku 1874 w północnej części lasu zostały wytyczone aleje spacerowe i wykopano mały staw z umieszczoną pośrodku małą wysepką. Po drugiej stronie drogi, dzięki tamie zbudowanej na Leśnym Strumieniu, dotychczasową łąkę zamieniono na staw, zwany odtąd Stawem Leśnym. Nad jego brzegiem wzniesiono restaurację „Leśny Zamek” a jego atrakcyjne położenie przyciągało tłumy spragnionych wypoczynku mieszczan. W roku 1905 założenie w Zeche zostało wzbogacone o rekonstrukcję wejścia do sztolni, która miała przypominać o wydobywanym tu w średniowieczu złocie, a w roku 1912 powstał Leśny Teatr, ze sceną na wolnym powietrzu. Zbudowano również 67-stopniowe schody prowadzące na wzniesienie, gdzie umieszczono w roku 1922 pomnik w kształcie krzyża, poświęcony poległym w czasie I wojny światowej żołnierzom, autorstwa rzeźbiarza Encke z Berlina.

Park przy pałacyku przy ul. Zgorzeleckiej nr 28-29 – obecnie Zespół Szkół Specjalnych (33)

Malowniczy park powstały w latach pięćdziesiątych XIX wieku posiadał niewielki zbiornik wodny, mostek i neogotycki pawilon. Otaczał on -wzniesiony w roku 1857 dla hrabiego Pücklera- pałacyk w stylu gotyckim, który przeszedł później w posiadanie hrabiego Hatzfelda, znanego z organizowanych przez siebie koncertów muzycznych a następnie Anglika - Samuela Wollera, właściciela zakładów tekstylnych „Concordia”.