Przystanek 6. Drzewa pomnikowe

Pomniki przyrody to jedna z form ochrony elementów przyrodniczych. Mogą nimi być skupienia albo pojedyncze twory przyrody żywej i nieożywionej. Posiadają one najczęściej szczególne wartości przyrodnicze, naukowe, kulturowe, historyczne lub krajobrazowe. Często wyróżniają się indywidualnymi cechami. Pomnikami przyrody mogą być pojedyncze skały lub grupy skał, jaskinie, wielkich rozmiarów głazy narzutowe, wodospady, jary, a zwłaszcza drzewa i krzewy, które stanowią największą grupę pomników przyrody w kraju. Najczęściej głównym kryterium ustanowienia danego okazu pomnikiem jest obwód pnia mierzony na wysokości pierśnicy tzn. 130 cm od ziemi. Wielkość obwodu wiąże się najczęściej z wiekiem. Pomnikami mogą być również drzewa lub krzewy osobliwych gatunków i odmian, cechujące się nietypowym wyglądem lub takie, które stanowią charakterystyczny element krajobrazu np. drzewa towarzyszące kapliczkom przydrożnym lub krzyżom, inne z kolei mogą mieć wartość historyczną np. lipy sądowe. Ochroną pomnikową obejmowane są nie tylko pojedyncze egzemplarze drzew lub krzewów, ale również całe ich skupiska - aleje, szpalery i grupy.
W Polsce największą grupę drzew pomnikowych stanowią dęby, szczególnie dąb szypułkowy, oraz lipy, w szczególności lipa drobnolistna. Osiągają one największe rozmiary spośród wszystkich drzew rosnących w naszym kraju. Dość często spotkać można pomnikowe klony, jesiony, graby, buki; rzadziej wiązy, czereśnie, grusze, czy cisy, które są objęte ochroną ścisłą na naturalnych stanowiskach, warto dodać, że są to niejednokrotnie najstarsze drzewa w kraju (cis koło Lubania ma ponad 1200 lat i jest uważany za najstarsze drzewo w Polsce). Okazy drzew i krzewów gatunków obcych również obejmuje się ochroną. Są nimi często okazałe kasztanowce, dęby czerwone, żywotniki (tuje), cyprysiki, choiny kanadyjskie oraz szereg gatunków dość rzadko spotykanych np. tulipanowce amerykańskie, miłorzęby dwuklapowe, magnolie, platany klonolistne i wiele innych.
Na terenie Bolesławca rośnie 16 drzew - pomników przyrody. Na terenie miasta możemy znaleźć 5 pomnikowych dębów szypułkowych oraz po jednym okazie dębu białego i wielkoowocowego, grabu pospolitego, jodły kaukaskiej, miłorzębu dwuklapowego, platanu klonolistnego, sosny czarnej i rumelijskiej, lipy szerokolistnej oraz topoli czarnej.
Ochrona największych, najstarszych oraz najbardziej interesujących drzew jest bardzo ważna. Ich liczba zmniejsza się na skutek chorób, huraganów i innych przypadków losowych. Dlatego należy dokładać starań, aby ochronić przed wycięciem jak najwięcej starych drzew, które dziś jeszcze nie są pomnikami, ale mogą nimi być za kilkadziesiąt lat.